Bezpieczeństwo i prywatność w Internecie w roku 2023: przeglądaj i płać bezpiecznie oraz unikaj oszustw

Bezpieczeństwo w internecie to zawsze kompromis między bezpieczeństwem a łatwością korzystania. Nikt nie chce gimnastykować się za każdym razem, kiedy korzysta z internetu. Z drugiej strony, każdy chce uniknąć oszustw, wirusów i złośliwego oprogramowania.

Przebieg granicy pomiędzy wygodą a bezpieczeństwem to kwestia osobistego wyboru. Część ludzi przywiązuje większą wagę do ochrony danych online niż inni. Istotne, aby pamiętać, że jakikolwiek poziom bezpieczeństwa jest lepszy niż żaden. Pierwszą linią obrony jest po prostu bycie świadomym zagrożenia.

Nie lekceważ bezpieczeństwa i prywatności w internecie

Internet jest tak bogaty i różnorodny, jak świat, w którym funkcjonuje. Można w nim znaleźć interesujące informacje i rozrywkę, ale można też łatwo natknąć się na jego mroczną i niebezpieczną stronę. Warto więc podejść do sprawy z głową, nie lekceważąc kwestii bezpieczeństwa i prywatności w sieci.
Chociaż często myślimy o przestępcach internetowych, jako o hakerach atakujących komputery, w rzeczywistości obiektem większości ataków są ludzie.

Stało się to jasne podczas pandemii COVID-19. Zajmująca się cyberbezpieczeństwem firma Purplesec ocenia, że liczba przestępstw online wzrosła o 600%, ponieważ przestępcy wykorzystują strach ludzi przed kliknięciem fałszywych linków.

Ofcom, organ regulacyjny w zakresie bezpieczeństwa internetowego w Wielkiej Brytanii ostrzega, że „dłuższy czas, jak spędzamy przed komputerem, pociągnął za sobą znaczny wzrost liczby nadużyć popełnianych w internecie”.

Z tego względu, warto również pamiętać o bezpieczeństwie dzieci w internecie. Sprawdzaj co robią i upewnij się, że zachowują się bezpiecznie i pozostają czujne.

Czy bezpieczeństwo i prywatność w Internecie są tym samym?

Tak i nie. Nie ma bezpieczeństwa w Internecie bez prywatności w sieci – są one ściśle powiązane. Chronienie siebie i rodziny przed internetowymi złoczyńcami zaczyna się od prywatności i ochrony danych online.

W istocie podejście takie nie różni się wiele od tego, co robimy w rzeczywistym świecie. Drzwi zamknięte na klucz zapewniają prywatność i bezpieczeństwo. Jeżeli nie są zamknięte na klucz lub można je łatwo sforsować, możemy stracić zarówno prywatność, jak i bezpieczeństwo.

Podobnie należy podejść do tych spraw w Internecie. Przeglądaj bezpiecznie, płać bezpiecznie, unikaj oszustw i chroń swoje dane.

Bądź bezpieczny

Pierwsza zasada bezpieczeństwa internetowego: używaj menedżera haseł.
Menedżer haseł jest jednym z najprostszych sposobów poprawy bezpieczeństwa w internecie, nie mówiąc o tym, że może on znacznie ułatwić korzystanie z sieci – to rzadki przypadek, w którym bezpieczeństwo nie oznacza podejmowania żadnych dodatkowych kroków.

Przestań używać Hasło_123

O ile nie jesteś specjalistą od mnemotechnik, prawdopodobnie używasz podobnego hasła na wielu stronach i w wielu aplikacjach. Wszak kto by przejmował się ochroną swojej tożsamości na stronie o gotowaniu?

Jednak może to okazać się sporym kłopotem, jeżeli używasz takiego samego hasła na innych stronach, gdzie przechowywane są ważniejsze informacje.

W ostatnich kilku latach we włamaniach do tysięcy podmiotów wykradziono miliardy adresów email, loginów i haseł. W ten sposób powstała wielka baza haseł, do których dostęp może mieć każdy.

Oto niektóre z największych włamań w historii:

Yahoo
2013 r.
3 miliardy rekordów

Facebook
2019 r.
540 milionów rekordów

Marriott International
2018 r.
500 milionów rekordów

Microsoft
2019 r.
250 milionów rekordów

Instagram
2020 r.
200 milionów rekordów

Z tego powodu niezwykle ważne jest stosowanie silnego hasła na każdej stronie internetowej i w każdej aplikacji. Tutaj właśnie menedżery haseł przychodzą z nieocenioną pomocą. Pamiętają one wszystkie hasła, wymyślają nowe i przechowują inne ważne dane, takie jak dane kart kredytowych, prawa jazdy i wszelkie inne informacje, które mogą wymagać podania w internecie.

Popularne menedżery haseł

Najczęściej wybierane programy tego typu to LastPass, Dashlane i 1Password, z których wszystkie dostępne są w wersji darmowej. Większość producentów smartfonów oferuje również wbudowane opcje, ale zazwyczaj nie działają one na wszystkich platformach i urządzeniach. Jednak wszystkie z nich oferują silną ochronę danych online.

Przeglądaj bezpiecznie

Reklamy online potrafią być tak spersonalizowane, że niektórzy ludzie podejrzewają, że smartfony ich podsłuchują. Być może tak jest, ale bardziej prawdopodobne, że szpiegują nas przeglądarki.

Wielkie koncerny technologiczne oferują swoje usługi za darmo w zamian za możliwość śledzenia wszystkiego, co robimy online. Pozwala im to drożej sprzedawać reklamy.

Mimo iż wiele osób nie ma nic przeciw takiej wymianie, nie musisz poświęcać swojej prywatności w internecie tylko dlatego, że chcesz skorzystać z przeglądarki.

Najpopularniejszą przeglądarką jest Chrome firmy Google i jest tak nie bez przyczyny. Zaspokaja ona potrzeby większości użytkowników oraz ma dużo rozszerzeń i obsługę wszelkich nowoczesnych funkcji. Tym niemniej, niektórym nie podoba się, że Google przechowuje historię wyszukiwania na zawsze.

Istnieje wiele innych przeglądarek z otwartym kodem źródłowym, które działają równie dobrze, umożliwiają bezpieczne przeglądanie, a jednocześnie oferują silniejszą ochronę danych online.

Popularne przeglądarki zapewniające prywatność w Internecie

• Brave

Brave to przeglądarka stworzona z myślą o prywatności w internecie, pozwalająca na bezpieczne przeglądanie stron zarówno na urządzeniach przenośnych, jak i komputerach stacjonarnych. Domyślnie blokuje ona reklamy i programy śledzące oraz jest wyposażona w szereg funkcji prywatności, takich jak własny prywatny silnik wyszukiwania oraz klient sieci Tor. Przeglądarka opiera się na Chrome, dzięki czemu obsługuje ona wiele z najpopularniejszych rozszerzeń Google.

• Firefox

Jedna z najpopularniejszych przeglądarek w sieci, stanowiąca doskonały wybór pod względem bezpieczeństwa przeglądania stron internetowych; dostępna w wersji na urządzenia mobilne, jak i stacjonarne. Firefox jest aktywnie rozwijanym programem opartym na otwartym kodzie źródłowym, który można skonfigurować z wykorzystaniem silnych zabezpieczeń. Aby zwiększyć bezpieczeństwo w internecie, musisz wyłączyć niektóre funkcje i zainstalować rozszerzenia, takie jak uBlock Origin, służące do blokowania reklam i skryptów.

• Safari

W przypadku użytkowników Apple, domyślna przeglądarka Safari jest najlepszym wyborem z oferty dużych graczy. Firma zarabia tyle pieniędzy na sprzedaży samych urządzeń, że może pozwolić sobie na oferowanie nieco wyższego poziomu prywatności w swoim oprogramowaniu. Safari ogranicza śledzenie, blokuje zbieranie informacji przez widgety mediów społecznościowych oraz ogranicza informacje, które strony internetowe zbierają na temat twojego urządzenia.

• DuckDuckGo

DuckDuckGo został stworzony jako wyszukiwarka kładąca nacisk na prywatność, następnie uruchomiono przeglądarkę na urządzenia przenośne, a obecnie trwają prace nad wersją na komputery stacjonarne z domyślnie włączonymi ustawieniami prywatności. Firma reklamuje program nie jako „przeglądarkę o zwiększonej prywatności”, ale codzienną aplikację do przeglądania treści, która szanuje prywatność użytkownika bez potrzeby skomplikowanej konfiguracji.

Prywatne przeglądanie nie jest takie prywatne

Wiele osób jest zaskoczonych faktem, że w przypadku większości przeglądarek, w przeglądaniu w trybie prywatnym nie chodzi o prywatność w Internecie. Tryb prywatny wyłącza historię wyszukiwania (mniej więcej) i blokuje ciasteczka. Jednak wyszukiwarki, strony internetowe, reklamy i programy śledzące wciąż widzą twój adres IP, co oznacza, że Google i jego kliencie wiedzą, co robisz.

Jako rozwiązanie tego problemu poleca się tzw. sieci VPN, jednak większość dostawców tych rozwiązań jest jeszcze bardziej tajemnicza niż Google, czy twój dostawca internetu. Czy zaufasz firmie, jeśli nie wiesz, do kogo należy? Zapewne nie. Najlepszą opcją, jest wziąć sprawę prywatności w internecie we własne ręce. Przeglądaj bezpiecznie korzystając z przeglądarki, która szanuje swoich użytkowników i zapewnia rzeczywistą ochronę danych online.

Czy korzystasz bezpiecznie z przeglądarki? Zrób nasz quiz, aby się dowiedzieć.

Płać bezpiecznie

Nieużywanie bezpiecznych metod płatności online jest jednym z największych zagrożeń w internecie. Według danych przedsiębiorstwa zajmującego się obciążeniem zwrotnym, firmy Payback, w 2021 r. oszustwa popełnione na stronach zakupowych i aukcyjnych przyniosły 77 milionów funtów strat w samej Wielkiej Brytanii.

Aby nie powiększać tych statystyk, zawsze korzystaj z bezpiecznych metod płatności:

• Karty kredytowe mogą ochronić cię przez oszustwami online. Polityka zerowej odpowiedzialności oznacza, że nie ponosisz odpowiedzialności ze wszelkie nieautoryzowane płatności wykonane z użyciem danych twojej karty.
• Paypal jest również dobrą opcją bezpiecznych płatności online. Program ochrony kupujących zapewnia zwrot środków w pełnej wysokości kwoty zakupu oraz kosztów przesyłki. Dotyczy to każdego przedmiotu, którego albo nie otrzymasz, albo który nie jest zgodny z tym, co zakupiono.

Powyższe metody są bezpieczne, ale nie są one prywatne. Aby zwiększyć prywatność w internecie, istnieje wiele bezpiecznych metod płatności online, które nie wymagają konta bankowego lub karty kredytowej. Niektóre z nich, takie jak przedpłacone karty kredytowe, oferują całkowitą anonimowość transakcji. Nie wymagają one udostępniania danych osobowych lub bankowych i można nabyć je za gotówkę – jest to najbardziej anonimowa metoda ze wszystkich. Możesz kupić je online korzystając z serwisu PayPal, w ten sposób korzystając z metody, która zarówno jest bezpieczna, jak i zapewnia prywatność w internecie.

Chociaż wielu kart przedpłaconych można użyć tam, gdzie płaci się zwykłą kartą kredytową lub debetową, niektóre z nich nie oferują tego samego poziomu ochrony kupujących. Jednakże jedno jest pewne – biorąc pod uwagę mnogość dostępnych przedpłaconych kart kredytowych, na pewno znajdziesz taką, która odpowiada twoim potrzebom w zakresie bezpieczeństwa i prywatności w internecie.

Karty przedpłacone

Doładuj swoją kartę prepaid w kilka sekund za pomocą ulubionych metod płatności i walut. Bezpośrednia dostawa na adres e-mail.

Płać kartami podarunkowymi

Biorąc pod uwagę podatność biznesu internetowego na włamania, sensownym działaniem zwiększającym bezpieczeństwo i prywatność w internecie jest zmniejszenie liczby miejsc w sieci, które mają twoje dane bankowe. Możesz to zrobić, kupując sklepach internetowych korzystając z kart podarunkowych jako metody płatności. W ten sposób nawet w przypadku wycieku informacji o rachunku bankowym, nie stracisz danych swojej karty kredytowej.

Możliwość płacenia kartami podarunkowymi dostępna jest u wielu podmiotów, takich jak Amazon, Zalando, czy nawet Just Eat i Uber.

Zwiększ swoją prywatność używając jednorazowych adresów email

Podejmowanie tych wszystkich trudów, aby zapewnić sobie anonimowość i jednocześnie podawanie swojego rzeczywistego adresu email na każdej stronie nie ma wiele sensu. Używanie jednorazowych adresów email jest doskonałym sposobem zwiększenia prywatności w internecie.

Unikaj oszustw

Całe szczęście, większość oszustw jest oczywista i można ich łatwo uniknąć. Regulator Ofcom niedawno podał, że w ostatnim roku w Wielkiej Brytanii, aż 45 milionów osób odebrało telefon od oszusta. Oznacza to, że większość z nas bezpiecznie takie próby ignoruje. Należy jednak pamiętać, że oszuści nieustannie dopracowują swoje metody.

Przykłady popularnych oszustw, na które warto uważać

• Nieoficjalne metody płatności – strony takie jak eBay i Facebook Marketplace oferują ochronę płatności, więc oszuści będą przekonywać cię do wykonania płatności poza ich systemem. Po wykonaniu płatności, wszelki słuch o nich zaginie. Bądź rozsądny: ignoruj sprzedawców, którzy nie zgadzają się na bezpieczne metody płatności online.
• Phishing – w powszechnie przytaczanym przykładzie, otrzymasz SMS, którego treść sugeruje, że wysłała go do ciebie firma kurierska. Będzie on zawierać prośbę o kliknięcie w link, aby umówić powtórne doręczenie nieodebranej przesyłki. Link jednak będzie prowadzić do fałszywej strony, której zadaniem jest wyłudzić od ciebie dane osobowe. Bądź rozsądny: nie klikaj w linki w SMSach, chyba że znasz ich nadawcę. Dowiedz się więcej o tym, jak uniknąć phishingu tutaj.
• Znajomy w potrzebie – Oszustwo na WhatsApp, w którym oszust podaje się za twojego znajomego. Pisze on, że stracił telefon i pilnie potrzebuje gotówki. Bądź rozsądny: zanim wyślesz pieniądze, porozmawiaj i upewnij się, że to naprawdę ta osoba.
• Randki online – Tego rodzaju oszustwo może trwać długi czas. Oszust zazwyczaj znajduje się za granicą i próbuje z czasem zdobyć zaufanie swojej ofiary, co może trwać tygodnie, a nawet miesiące. Następnie prosi o pomoc w opłaceniu leczenia lub o przyjazd. Bądź rozsądny: nigdy nie wysyłaj pieniędzy osobom, których nie znasz.
• Fałszywy program antywirusowy – „Na Twoim komputerze wykryto 27 wirusów!” – zapewne znasz te reklamy. Następnie masz pobrać darmowe oprogramowanie, które rzekomo przeskanuje twój komputer. W rzeczywistości jest to jakiegoś rodzaju złośliwe oprogramowanie. Bądź rozsądny: ufaj tylko uznanym producentom programów antywirusowych.
• Wsparcie techniczne – Ten rodzaj oszustwa zazwyczaj rozpoczyna się od rozmowy telefonicznej, w której ktoś podaje się za pracownika wsparcia technicznego dostawcy internetu lub innej dużej firmy technologicznej. Osoba taka skieruje cię na inną stronę, z której masz pobrać oprogramowanie, które pozwoli im uzyskać zdalną kontrolę nad twoim komputerem. Bądź rozsądny: żadna poważna firma nie poprosi cię przez telefon o pobranie oprogramowania.

Co możesz zrobić, aby uniknąć oszustw

Bądź podejrzliwy wobec wszelkich nieoczekiwanych prób kontaktu telefonicznego, pocztowego, SMS i przez email. Jeżeli nie masz pewności, skontaktuj się z daną firmą bezpośrednio.

Podczas zakupów w internecie, chroń siebie i unikaj oszustw, korzystając z bezpiecznych metod płatności online. Używaj kart przedpłaconych w transakcjach, w których zależy ci na prywatności, a PayPal używaj tam, gdzie chcesz korzystać z ochrony płatności.

Czytaj więcej o tym, jak rozpoznać oszustwo internetowe.

Gdzie zgłosić oszustwo

W Wielkiej Brytanii możesz zgłosić przestępstwa i oszustwa internetowe na policję poprzez Action Fraud.